Bilgi Merkezi

Hamilelik, insan yaşamının en hassas ve belirleyici evrelerinden biridir. Bu süreçte anne adayının bedensel ve hormonal değişimleri kadar, bebeğin genetik ve fizyolojik gelişimi de yakından izlenmelidir.

Modern tıp, hamilelik döneminde karşılaşılabilecek olası sağlık sorunlarını önceden fark edebilmek adına çeşitli tarama yöntemleri geliştirmiştir. Bu yöntemlerden biri olan ikili tarama testi, özellikle genetik hastalıkların mümkün olan en erken dönemde saptanmasında hayati öneme sahiptir.

İkili tarama testi, hamilelik sürecinde hem anne hem de bebeğin sağlığını korumaya yönelik önemli bir adımdır. Erken dönemde yapılan bu test sayesinde, genetik hastalıklara karşı önlem alınabilir ve gebelik süreci daha bilinçli bir şekilde yönetilebilir.

İkili Tarama Testi Nedir ve Neden Yapılır?

İkili tarama testi ya da bir diğer adıyla “11-14 testi”, gebeliğin ilk üç ayında uygulanan ve bebeğin bazı kromozomal anomalilere sahip olma riskini değerlendiren bir ön tarama yöntemidir.

Bu testin temel amacı, Down sendromu gibi genetik bozukluklara karşı risk düzeyini belirlemektir. “Trimester” olarak adlandırılan üçer aylık hamilelik dönemlerinin ilki olan bu süreçte, hem kan testleri hem de ultrason görüntülemeleri bir arada değerlendirilerek sonuç elde edilir.

Testin sonuçları doğrudan bir teşhis sunmaz; ancak elde edilen veriler doğrultusunda ileri düzey tanı testlerine ihtiyaç olup olmadığına karar verilir. Bu sayede aileler, olası riskler hakkında önceden bilgi sahibi olur ve hamilelik sürecine daha bilinçli bir şekilde hazırlanabilir.

İkili Tarama Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?

İkili tarama testinin uygulanabileceği zaman aralığı oldukça sınırlıdır. En doğru sonuçların alınabilmesi için gebeliğin 11. ile 14. haftaları arasında testin yapılması gerekir.

Bu dönem, bebeğin gelişim evresinde bazı biyolojik göstergelerin en net şekilde izlenebildiği zaman dilimidir. 14. haftadan sonra bazı ultrason bulguları değerlendirilemez hale geldiği için testin zamanında yapılması büyük önem taşır.

Testin Uygulama Süreci

İkili tarama testi, anne adayından alınan kan örneğiyle başlar. Bu örnekte iki temel biyokimyasal maddeye bakılır; beta HCG ve PAPP-A. Her iki madde de gebelik sürecinde salgılanan özel hormon ve proteinlerdir. Bu değerlerin gebelik haftasına göre normal seyri bellidir. Test sırasında bu seyirden sapmalar olup olmadığı incelenir.

Kan testine ek olarak ultrasonografi ile bebeğin ense kalınlığı (Nukal translusensi), baş-popo mesafesi (CRL) gibi anatomik yapıları değerlendirilir. Özellikle ense kalınlığı ölçümü, kromozomal bozukluklar açısından önemli bir göstergedir. Bu ultrason verileri, kan test sonuçlarıyla birleştirilerek risk analizi yapılır.

Testin Güvenilirliği ve Doğruluk Oranı

İkili tarama testi, Down sendromu gibi genetik bozuklukların tespitinde yaklaşık %85 oranında doğruluk sağlar. Ancak %5 civarında yalancı pozitiflik riski de mevcuttur. Bu nedenle pozitif çıkan sonuçların mutlaka ileri tanı yöntemleriyle desteklenmesi gerekir.

Benzer şekilde, düşük riskli sonuçlar da mutlak güvence sunmaz... Kritik eşikte yer alan gebeliklerde, doktorun önerisi doğrultusunda ek testler yapılması gerekebilir.